THẦY THẠCH MINH
Thầy Thạch Minh từ nhỏ sức khỏe đã yếu, để được khỏe mạnh, thầy đã bắt đầu học Thái Cực Quyền. Đi làm về, lại học Dương Môn Thái Cực Quyền, chính thức bái sư tại môn hạ thầy Chu Khôi Nguyên, và được đại sư Uông Vĩnh Tuyền chỉ dậy.
Thầy Thạch Minh lanh lợi, ham học, đi sâu nghiên cứu quyền lí, khắc khổ luyện quyền, chuyển ích đa sư. Để theo đuổi chân lí của Thái Cực Quyền, vào những ngày nghỉ lễ tết ông thường đến các công viên lớn của Kinh thành, thăm các danh sư, dừng chân lại quan sát học hỏi tại các võ đường của các đại sư Thái Cực Quyền nổi tiếng. Trong nghiên cứu, ông không ngừng kết hợp những thứ mình tự học (những thứ mà mình đã học), cảm nhận tinh tế ý nghĩa (nội hàm) văn hóa sâu sắc trong Thái Cực Quyền, từ đó thấm nhuần câu nói của Lão Tử: “Phù duy bất tranh, cố thiên hạ mạc năng dữ chi tranh” (Vì không tranh với ai nên không ai tranh với mình). Lĩnh ngộ “đạo” của Lão Tử, giúp ông hiểu sâu thêm về “Thái cực giả, vô cực nhi sinh, Âm Dương chi mẫu dã” (Thái cực từ vô cực sinh ra, là cơ cấu của động và tĩnh, là xuất phát của âm và dương) trong “Thái Cực Quyền Luận”, để chiêu “minh pháp, minh thế, minh lí” (để tìm ra được “phương pháp, cách thế, lí luận”). Chuyên tâm tu luyện chân khí Thái Cực Quyền. Do bản tính siêng năng cần cù, với sự hiểu biết uyên bác và lòng đam mê vô tận, cuối cùng ông đã khám phá được bí pháp của Thái Cực Quyền, và đúc kết thành một bộ phương pháp giảng dạy có phong cách riêng, hiệu quả rõ rệt.
Thầy Thạch Minh làm giảng dạy trong thời gian không lâu, cuối năm 79 đầu 80 bắt đầu lập trường dạy học. Tôi là một trong nhóm đệ tử chân truyền đầu tiên của ông. Lúc đó mấy người chúng tôi luyện tập quyền đã được nhiều năm, cũng tiếp xúc qua một vài thầy Thái Cực Quyền, có người còn chính thức bái sư học một số quyền pháp như Bát quái, Thái Cực Quyền,…Mặc dù vậy, chúng tôi vẫn chỉ là được một người bình thường mang danh thầy giáo dạy mà thôi, chứ không phải bậc minh sư trong các danh sư (một bậc tôn sư cao nhân). Thầy Thạch Minh có sự hiểu biết sâu rộng về Thái Cực Quyền, cùng với phương pháp huấn luyện độc đáo khác người đã thu hút, làm tôi tâm phục khẩu phục nghiêm túc theo thầy học võ. Về sau số lượng môn sinh ngày càng nhiều.
Đến đầu những năm 90, con của đại sư quốc họa Lý Khổ Thiền – Lý Yên cũng vì ngưỡng mộ danh tiếng mà đến bái kiến Thầy Thạch Minh. Nghe nói, lúc đó ông cảm nhận sâu sắc về Thái Cực Quyền không chỉ vì có thể hòa hợp (dung hòa) với Kinh Dịch làm một, mà nguyên lí của nó cũng có thể hợp nhất với hội họa. Trước khi đến với Thái Cực Quyền ông đã ôm mộng tìm kiếm và rút ra nội hàm phong phú của văn hóa Thái Cực. Sau một thời gian học tập, tiếp xúc, nghiên cứu trao đổi. Có một hôm, ông đột nhiên đến đảo trung tâm hoa viên viện Tử Trúc- nơi Thầy Thạch Minh dạy quyền với dụng cụ đục khắc tốt, trên hòn đá lớn rộng chừng nửa mét dài khoảng một mét, ông khắc lên chữ “Tự” cỡ bằng bàn tay. Ca ngợi thầy Thạch Minh là một bậc minh sư hiếm có. Đây cũng là tiếng lòng (tiếng nói từ đáy lòng của các môn đệ như chúng tôi.
Thầy Thạch Minh thường nói: Phiêu (lay/bay), Tẩu (di chuyển), Tiếp ( tiếp giáp), Tán (tản ra), Hư (hư ảo), không (trống không), Kiên (vai), Yêu (eo), Khoa (hông), đây là toàn bộ những yếu tố dùng trong Thái Cực Quyền. Ông chỉ ra, muốn trong lúc thôi thủ không phạm phải các lỗi Đu (không những không kịp thời, mà còn tách rời tay của đối phương, mất niêm), Biển (động tác không kịp thời, mất liên , mất tùy), Đỉnh (Hễ khi kình lực đối phương phát sinh là lập tức có phản ứng đề kháng, tức là để xúc ( tiếp xúc có đề kháng), Kháng (so với xúc thì trầm trọng hơn, tức là luôn luôn có phản ứng đề kháng kình lực của đối phương), cần phải có hai điều kiện: Một là Phiêu, hai là Tẩu. Thế nào gọi là Phiêu? Phiêu tức là khớp xương bắp thịt toàn thân lần lượt buông lỏng, loại bỏ dồn lực dốc lực,dưới chân không có lực chết, mà có cảm giác như bay lên; Tẩu là gì? Có nghĩa là “ ý dẫn khí di chuyển theo”, nội kình có thể từ bên trong tự theo ý mà di chuyển. Nếu không có hai đièu kiện này, thì đừng nhắc tới chuyện dùng phương pháp Thái Cực Quyền để đấu với người.
Đặc trưng và điểm lôi cuốn trong cách dạy của Thầy Thạch Minh chính là có thể dựa vào đạo lí của Thái Cực Quyền mà tuân lí cầu tinh (theo lí chiêu tinh), tiến dần từng bước, dạy theo trình độ, khả năng. Trước hết, nhập môn việc đầu tiên là phải tập đứng tấn. Kết hợp các kỹ thuật cơ bản rồi họ có thể dần dần từng bước thể ngộ được mọi nội dung của Thái Cực công. Giữa nhất trước nhất thế, tả cố hữu phán, tiền tấn hậu thối của Quyền giá, ông căn cứ vào cấp độ khác nhau mà đem cái yếu tố Thần, Ý, Khí, Kình, Hình của Thái Cực Quyền động phân tĩnh hợp (lúc động thì tản ra, lúc tĩnh thì hợp lại), nhấn mạnh được sự tinh tế, thích đáng, thứ tự rõ ràng, đâu ra đấy như thế, thật sự nhìn thì bình thường nhưng lại rất phi thường, giúp cho người tập luyện trong lúc bất tri bất giác nhanh chóng đến được cảnh giới cao của tu luyện nội công Thái Cực Quyền. Trong việc chọn học sinh, thầy chú trọng đến trẻ tuồi và trình độ tri thức. Bản thân ông trình độ văn hóa đại học, là cán bộ cấp cao của Tổng công ty xuất nhập khẩu Trung Quốc. Học trò của ông có bác sĩ, cán bộ, diễn viên, thầy giáo, giáo sư, sinh viên, nghiên cứu sinh, kỹ sư…
Ông dạy học rất nghiêm túc, tận tụy, bất kể xuân hạ thu đông, ông luôn là người đầu tiên đến võ đường. Ông đưa ra cho học sinh những vấn đề yêu cầu sự kiên trì để giải đáp, với sinh lực của cả cuộc đời, ông nồng nhiệt đón tiếp nhiều người đam mê Thái Cực Quyền trong và ngoài nước vì ngưỡng mộ mà tới. Có một năm, một đoàn 5 người do viện trưởng viện Thái Cực Quyền Malaysia dẫn đầu, đặc biệt tới Trung Quốc đến hoa viên viện Tử Trúc thỉnh giáo thầy Thạch Minh. Trong sự trao đổi hữu hảo, thân thiện, Thầy Thạch để họ chạm vào tay cảm nhận sức mạnh. Vừa chạm, đối phương liền không tự chủ được, toàn thân co rúm lại, gót chân rời đất, tay không thể hành động được gì. Năm người lần lượt thử sức, đều như vậy. Thầy Thạch nói với họ, đây không phải dựa vào lực khí mạnh, cứng mà được. Tất cả đều do ý khí sử nhiên (ý khí làm nó tự nhiên như vậy), là kết quả của xả kỉ tòng nhân thuận theo tự nhiên cầu tự nhiên. Để tiếp tục giúp khách nhân thể ngộ được bí mật bên trong, ông ngắt một đoạn dài hơn 2 tấc (20 phân) từ cành liễu, ông cầm một đầu, rồi bảo một người trong số họ cầm đầu kia. Không hành động, cũng không dùng bất kì lực khí nào, lại chứng kiến đối phương toàn thân bị “xách” lên, chân tay bất lực như vậy. Những người khách đó kinh ngạc đến bất động, lại lần lượt lĩnh hội một lần xem sao. Hôm đó Thầy Thạch còn nhân dịp biểu diễn “Thiên Cân Trụy” (sức nặng ngàn cân). Ông ngồi đó, để một vị bằng hữu cao lớn to khỏe nhất dùng lực kéo mình. Vị bằng hữu này giữ vững chân dồn hết sức, dù có dùng lực như thế nào đều kéo không nổi ông, còn Thầy Thạch Minh thì thể khí bình hòa, không hề nhúc nhích, dường như không có việc gì xảy ra. Cùng lúc, đối phương muốn ngừng mà không được, đột nhiên cảm thấy một sức mạnh cực lớn kéo anh ta qua, nhấc bổng lên cách mặt đất khá cao. Kết thúc, những người khách Malaysia hết lời khen ngợi, Thầy Thạch mời họ đứng thành một hàng đối mặt với mình, người đứng sau đều dùng 2 tay đẩy lưng người phía trước, người đứng đầu thì dang 2 tay ra phía trước tương đáp (kiểu dạng bàn tay đấu bàn tay) 2 tay của ông, còn ông co một chân lên, chỉ dùng một chân đỡ toàn thân, đứng vững trên mặt đất. Lúc này, ông mời các vị khách đồng tâm hiệp lực hợp thành một kình lực đẩy ngã hoặc kéo dịch ông, nhưng vẫn y như vậy, bất động, không làm thế nào được ông. Không chỉ như vậy, ông còn dùng tâm ý và nội kình khống chế đối phương, khiến 5 người, từ người cuối cùng lần lượt bị bắn ra…Thần công Thái Cực, kì diệu đến như vậy khiến những người ghé qua đều thừa hứng nhi lai (lúc đến thì hăm hở lúc về thì tiu nghỉu), mãn ý nhi quy (ra về với sự hài lòng).
Thầy Thạch Minh thường nhấn mạnh, một điểm vô cùng đặc biệt của Thái Cực Quyền đó là luyện như thế nào thì đẩy như vậy. Luyện giỏi thì đẩy giỏi, luyện kình thì đẩy kình, luyện ý thì đẩy ý. Từ vô hình đến hữu hình, hướng đi một cách tự nhiên, mới là chân lí của Thái Cực Quyền. Chính vì thế, ông luôn ước mơ, muốn đặt tên cho kỹ thuật Thái Cực Quyền mà mình truyền thụ là “Như Ý Thái Cực Quyền”. Tôi đã may mắn được theo thầy học quyền, thoáng cái đã hơn 20 năm.
Thông tin về các lớp tập tại CLB Thái cực quyền Dương thị Uông mạch Hà Nội:
Lớp thái cực quyền truyền thống
và Lớp Khí công thái cực quyền để phục hồi sức khỏe
TƯ LIỆU VỀ THẦY THẠCH MINH:
TĨNH - Cốt lõi của thái cực (Bài phỏng vấn Thầy Thạch Minh)