Luyện thái cực quyền 10 năm không ra khỏi cửa
Vậy làm thế nào để tập luyện đạt kết quả tốt trong cuộc sống bận rộn hiện nay ?
Có rất nhiều lý do dẫn tới việc các kỹ năng, tinh hoa của thái cực quyền truyền thống đã không được lưu lại đến ngày nay. Những mai một đó làm cho thái cực quyền hiện đại không giống như thời kỳ rực rỡ vài trăm năm trước. Tuy nhiên nếu luyện tốt các kỹ thuật cơ bản dần dần bạn hiểu được hạt nhân của vận động, từng bước ứng dụng vào rèn luyện thân thể thì chúng ta vẫn nhận được giá trị vô cùng to lớn đối với sức khoẻ hoặc kỹ năng trong võ thuật.
Chúng ta đều biết câu nói “luyện thái cực quyền 10 năm không ra khỏi cửa", nó ám chỉ việc tập nội công rồi ứng dụng đưa vào vận động. Việc này đòi hỏi phải đủ thời gian mới có thể đem đến thay đổi về chất lượng. Vậy làm thế nào để tập luyện đạt kết quả tốt trong cuộc sống bận rộn hiện nay ? Tôi cho rằng hoàn toàn có thể. Việc tiến bộ nhanh hay chậm phụ thuộc vào 2 yếu tố: mức độ chăm chỉ và năng lực nhận thức. Dù vậy, mọi giá trị bền vững đều phải được xây dựng, phát triển tự nhiên, thay đổi thói quen đòi hỏi tốn rất nhiều thời gian và quyết tâm của người tập.
Ở thời kỳ đầu, học viên nhất thiết phải chú trọng điều chỉnh, sắp xếp các bộ phận bên ngoài đạt yêu cầu ngay ngắn, thẳng tự nhiên. Tiếp đến là thả lỏng, thư giãn, trước tiên là não bộ và trung khu thần kinh, sau đó là hệ thống cơ bắp, cuối cùng mới tập động tác, vừa tập vừa duy trì thư giãn. Sau một thời gian các cử động bên ngoài sẽ đánh động, lôi kéo bên trong, nội khí dần thu về và trầm xuống vùng bụng, cứ như vậy đến khi phân biệt được giữa chủ động và bị động, giữa điểm xuất phát và mục tiêu, giữa ý và khí…lúc này bạn có thể để tâm tìm kiếm mối quan hệ giữa chúng và biến chúng thành động lực dẫn dắt chi phối cử động bên ngoài, càng tập càng tinh, sức khoẻ được cải thiện nhiều, đây là giai đoạn dùng vận động bên ngoài hỗ trợ làm rõ ràng vận động bên trong đồng thời có tác dụng làm mềm dẻo cơ xương khớp hay còn gọi là biến cương nghạch thành nhu hoà.
Thái cực quyền truyền thống chú trọng việc khơi thông dòng chảy khiến cho khí lực được vận chuyển khắp toàn thân. Vì thể phần lớn thời gian, người tập phải để tâm điều chỉnh tư thế của từng bộ phận trên cơ thể từ đỉnh đầu xuống tới bàn chân. Quá trình sắp xếp này tạo điều kiện thuận lợi cho bên trong vận động. Nếu tập không thoả đáng thì chính nó lại cản trở khí huyết lưu thông, các bộ phận không thể liên kết hoặc liên kết lỏng lẻo, không chính xác. Làm ảnh hưởng quá trình” lỏng, tán, thông, không” dẫn đến vận động khó đạt tới “hư linh“. Trong ngoài kết hợp, trên dưới theo nhau. Lấy vận động bên ngoài dẫn dắt vào bên trong, dùng vận động bên trong điều khiển bên ngoài, như vậy gọi là “âm dương đỡ nhau, âm dương kết hợp“
Ngày nay, mặc dù còn rất nhiều người yêu thích thái cực quyền. Nhưng vì thời gian phải chia sẻ cho nhiều mục tiêu khác nhau, bên cạnh sự ra đời của các môn vận động, võ thuật hiện đại với tính khoa học thực dụng, đạt hiệu quả nhanh chóng cũng có tác động, ảnh hưởng tới đường lối huấn luyện truyền thống. Đây là nhân tố thúc đẩy các môn võ phải thay đổi, cải tiến phương pháp mà không làm mất đi những giá trị mà người xưa đã nghiên cứu, gìn giữ phát triển tới ngày nay. Một trong những giá trị đó chính là đưa vận động của con người thuận với tự nhiên hay là lợi dụng tự nhiên để vận động. Kỹ năng này được coi trọng trong tập luyện thái cực quyền truyền thống, là mục tiêu để hoàn thiện vận động. Trải qua nhiều năm tháng ứng dụng vào động tác, bạn sẽ hiểu ra chân nghĩa của câu “ tập thái cực quyền là học cách không làm gì cả“.
Võ thuật chính là nghệ thuật sử dụng sức mạnh, ngoài kỹ thuật tự vệ hay tấn công, ở khía cạnh khác nó còn thể hiện năng lực kiểm soát, hoá giải và kiềm chế sức mạnh. Rèn luyện võ thuật nói chung, sẽ là thiếu sót nếu không tập hoặc tập nội công sai phương pháp làm giảm chất lượng vận động, dễ bị chấn thương, về lâu dài sẽ ảnh hưởng tới tính cách và lối sống.
Quay lại với thái cực quyền, trong điều kiện bạn quá bận rộn không thể có nhiều thời gian để tập hết tất cả. Theo tôi, bạn có thể tập một động tác bất kỳ trong nhóm cơ bản công, miễn sao bạn phải ghi nhớ mục đích của nó rồi để toàn tâm ý vào động tác ấy. Như vậy dù là 5 phút hay một tiếng bạn vẫn thu được kết quả tích cực, đưa các yêu cầu kỹ thuật vào hoạt động hàng ngày như đi bộ, mang vác đồ vật….đây chính là tập mọi lúc mọi nơi. Được như vậy bạn chắc chắn sẽ thành công.
Có thể luyện thái cực quyền song song cùng các môn tập khác không ?
Dù là thái cực quyền hay bất kể môn tập nào, chúng đều thuộc phạm trù vận động nói chung và bị chi phối bởi các quy luật tự nhiên. Vì vậy chúng ta có thể cùng tập các môn khác nhau mà không phải lo lắng rằng chúng có hay không đối nghịch với nhau. Nếu người tập đảm bảo họ đủ năng lực duy trì thư giãn và không đi ngược với quy luật vận động tâm sinh lý của cơ thể, như vậy dù bạn luyện tập môn nào cũng sẽ không nhận về những rủi ro đáng tiếc.
Tuy nhiên trong thực tế việc tập các môn song song với thái cực quyền lại khá khó khăn và thường gây ra cản trở nhất định cho sự tiến bộ của người tập. Cá nhân tôi cho rằng lý do là: các môn thể thao khác đa phần là mang tính đối kháng, thi đua hoặc nếu không thì hướng sự tập trung chú ý ra bên ngoài, nên thường phải có quyết tâm, cố gắng…dùng nhanh luyện nhanh, luyện mạnh để tăng sức mạnh, dụng cứng để luyện thêm cứng rắn.
Với thái cực quyền, khi luyện thì lấy bản thân mình làm đối tượng, toàn bộ tinh thần tập trung, thư giãn hướng vào trong, về điểm này khá giống với thiền động. Dùng chậm làm để đạt nhanh, dụng nhu hoà để đạt cương mãnh, từ bỏ sức mạnh để tạo ra sức mạnh.
Sự khác nhau về tiêu chí, đường lối rèn luyện trong khi người tập đối với từng môn còn chưa đủ nhuần nhuyễn, thấu đáo thì việc môn này mâu thuẫn gây trở ngại với môn kia là dễ xảy ra. Để khắc phục điều này, người tập cần tuân thủ đúng phương pháp. Không để xảy ra nhầm lẫn, dùng phương pháp của môn này tập cho môn kia và ngược lại.
Chỉ đến khi bạn tìm được môn tập phù hợp, tự nó sẽ phát triển mạnh mẽ và sinh sức đề kháng để không chịu ảnh hưởng bởi những nguyên lý vận động khác. Quá trình này lâu dần sẽ hình thành thói quen mới, đồng hoá tất cả các hoạt động hàng ngày, giúp bản thân thêm kỹ năng để lựa chọn phương cách sinh tồn. Hay nói khác đi, nó chính là cách sống của bạn.
Trích từ bài viết: Chủ nhiệm CLB TCQ Dương thị Uông mạch Hà Nội chia sẻ về học và tập Thái cực quyền
Thông tin về các lớp tập tại CLB Thái cực quyền Dương thị Uông mạch Hà Nội:
Lớp thái cực quyền truyền thống
và Lớp Khí công thái cực quyền để phục hồi sức khỏe